“Ankara İlişkilerimizde Gerçek Bir Sayfa Değişikliği Görmek İstiyorsa Ne Yapması Gerektiğini Biliyor”

Yunanistan Savunma Bakanı Dendias Türkiye’ye bir kez daha Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Deniz Hukuku mesajı gönderdi.

Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias Parapolitika gazetesinden gazeteci Kostas Papachlimincos’un sorularını yanıtladı. Yunanistan-Türkiye ilişkileri ve son dönemde yaşanan mevcut durumla ilgili bir soruya Dendias, “Ankara ilişkilerimizde gerçek bir sayfa değişikliği görmek istiyorsa, Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Deniz Hukuku rehberliğinde ne yapması gerektiğini, eylemini ve gerekçesini biliyor. Yunanistan bu durumda yanıt vermeye hazır.” Cevabını verdi.

Dendias’ın röportajının tamamı aynen aşağıdaki gibidir:

“Ankara ilişkilerimizde gerçek bir sayfa değişikliği görmek istiyorsa ne yapması gerektiğini biliyor”

Soru: Türkiye’deki ölümcül depremin üzerinden dokuz ay geçti. Bu dönemde Yunanistan-Türkiye ilişkilerinde iyileşme işaretleri görülüyor. Bu zamanla devam edebilir mi? Bu süre zarfında ulusal hava sahamızın aşırı uçuşları ve ihlalleri durdu mu?

Dendias Cevap:

“Dışişleri Bakanı olarak o zamanki mevkidaşım Mevlüt Çavuşoğlu ile birlikte Türkiye’nin depremden etkilenen bölgelerine yaptığım ziyaret, o günden bu yana ikili ilişkilerimizde sahada da görülen bir gerilimin azalmasına olanak sağladı. Uzun bir süre devam eden bir “fırsat penceresi” görevi gördü.

Elbette aramızdaki sorunların tamamı sihirli bir şekilde çözülmedi ve geçmişteki gerginlikler ortadan kaldırılmadığı sürece geçmişin gerilimine geri dönme riski de ortadan kalkmadı. Sonuçta, aramızdaki tek farkın çözümüne yönelik diyaloğun somut bir sonuç alabilmesi için, onu baltalamayan özel bir tutum da gerekiyor. “Açık yara” olarak kalan Kıbrıs meselesini de unutmayalım. Ankara ilişkilerimizde gerçek bir sayfa değişikliği görmek istiyorsa, Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Deniz Hukuku rehberliğinde ne yapması gerektiğini, eylemini ve gerekçesini biliyor. Yunanistan bu durumda yanıt vermeye hazır. Ancak her durumda, özellikle geniş bölgemizdeki mevcut hassas jeopolitik dengelerde rehavete izin verilemez.”

Soru: Mevkidaşınız Yaşar Güler ile açık bir iletişim kanalınız var mı? Ankara’da mı yoksa Atina’da mı buluşmayı planlıyorsunuz?

Dendias Cevap:

“Sayın Güler’le Vilnius’taki NATO Zirvesi’nde görüştük, yaklaşık 20 gün önce Brüksel’deki NATO Savunma Bakanları Zirvesi’nde de bir araya geldik. İletişim kanallarını açık tutuyoruz, umarım yakın zamanda ikili görüşme yapma fırsatı buluruz.”

Soru: Ortadoğu’daki fırtınalı gelişmelere uluslararası toplumun ve tabii ki ülkemizin tepkisi sizce nasıl olmalı? İsrail ve Gazze Şeridi’nde olup bitenlerle ilgili sizi en çok endişelendiren şey nedir?

Dendias Cevap:

“Sayın Papachliminco, Yunanistan, Hamas’ın benzeri görülmemiş terör saldırısını açıkça kınadı. Sonuçta bu saldırı Filistin halkının meşru iddialarını zayıflatıyor. Ayrıca Yunanistan da İsrail’in meşru müdafaa hakkını desteklediğini açıkladı. Aynı zamanda sivillerin korunmasının da en önemli öncelik olması gerektiğine dikkat çektik. Sivillere karşı misillemeyi meşrulaştırmıyoruz. Bunun da ötesinde, bu krizin bölgesel bir krize dönüşme ihtimalinin yanı sıra, İbrahim Mutabakatı ile başlayan, daha geniş bölgede işbirliği ve barışa yönelik umut verici süreci sekteye uğratma ihtimaline ilişkin endişeler de makul. Elbette uluslararası düzeyde zamanında hazırlık ve işbirliği yapılması gereken başka olası sonuçlar da vardır. Ortaya çıkabilecek Güvenlik sorunlarına gelince, enerji kaynaklarının korunması, göçün olası artması vb.”

Soru: Çıkan haberlerde, Souda ve Elefsina üzerinden tesisler sağlayarak, aynı zamanda Doğu Akdeniz’de Donanma gemilerinin varlığıyla ülkemizin dolaylı olarak savaşa dahil olması yorumları yapılıyor. Yorumunuz nedir?

Dendias Cevap:

“Ülkemiz ne askeri operasyonlara karışıyor, ne de yapması isteniyor. ABD ile imzalanan Savunma Anlaşması hükümlerinin ötesinde, Yunan askeri hava alanlarının nakliye uçakları, destek helikopterleri ve personel için kullanılmasına izin verildi. Bu araçlar insani amaçlarla, yani gerekirse ABD vatandaşlarının veya Yunanlıların tahliyesi ve taşınması için kullanılacak.

Donanma gemilerine gelince, Hamas saldırısından önce zaten Akdeniz’deki üç operasyona katılmışlardı: Sırasıyla AB, NATO ve BM. İkinci durumda konu Lübnan’daki barışı koruma operasyonuyla ilgili, ancak güvenlik nedeniyle Yunan firkateyni ülkenin kıyısından onlarca kilometre uzağa hareketlenecek. Ancak ülkemizin bu operasyonlara katılımı, imzaladığı savunma anlaşmalarıyla birleşince, bölgedeki jeopolitik rolünü pratikte kanıtlıyor. Katılımımızın da bu açıdan yorumlanması gerektiğini düşünüyorum, endişe unsuru olarak değil.”

Soru: Silahlanma açısından yakın gelecekte öncelikler neler? Üç yeni Donanma korvetine ilişkin karar ne zaman verilecek ve hangi kriterler daha ağır basacak?

Dendias Cevap:

“Açıklanan silahlanma programı uygulanıyor, ancak hem operasyonel ihtiyaçlar hem de bütçe kısıtlamaları nedeniyle öncelikleri olduğu açık. Daha önce de söylediğim gibi Yunanistan, Yunan halkının fedakarlıkları sayesinde güçlü bir Silahlı Kuvvete sahip ve bunu en iyi şekilde değerlendirmemiz gerekiyor. Tüm programları aynı anda uygulayabilmek bir hayalin gerçekleşmesi olurdu ama anladığınız gibi bu gerçekçi değil Sayın Papakhliminco. Silahlanma programlarının uygulanmasında kendi istek ve ihtiyaçlarımızın yanı sıra bürokratik prosedürler ve Avrupa Hukuku gibi dış faktörlerin de devreye girdiğini dikkate almalıyız. Yeni Korvetlerin programı ise, değerlendirme kriterlerine ve yetkili Genelkurmay Başkanlığı’nın kararlarına bağlıdır.”

Soru: Son yıllarda ülkenin yürüttüğü silahlanma programlarına yerli savaş endüstrisinin katılımı konusunda büyük tartışmalar yaşanıyor. Güçlendirilebilir mi ve nasıl? Ayrıca defalarca “savunma yeniliği”nden bahsettiniz.

Dendias Cevap:

“Savunma sanayimizi güçlendirmek ve inovasyonu teşvik etmek ana hedeflerimizden ikisi ama aynı zamanda ülke olarak yanıt vermemiz gereken önemli bir zorluk. Bu doğrultuda ülkemizin giderek kalıcı silah sistemleri tüketicisi, üreticisi ve ihracatçısı olma fırsatını sağlayacak bir ekosistemin oluşturulmasını destekliyoruz. Amacımız, İsrail, BAE, İngiltere ve Fransa ziyaretlerimde, 2015’te gerçekleştirdiğim toplantılarda da ele aldığım konuyu, yerli savunma sanayisinin yararına olacak şekilde diğer ülkelerle teknik bilgi alışverişinde bulunmak üzere gelecekte iş birliğimizi güçlendirmektir. Odak alanlarımız arasında yapay zeka, siber güvenlik, ağ merkezli girişimler, yani yeni ortaya çıkan savunma ve güvenlik ekosistemi yer alıyor. İlgili mevzuat taslak aşamasındadır. Halihazırda Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde yeniliğin teşvik edilmesi alanıyla titizlikle ilgilenen yeni bir Ofis (Proje Yönetim Ofisi) kurulmuş ve faaliyet göstermektedir.

Savunma sanayii alanındaki mevcut duruma bakıldığında, Hava Kuvvetlerine ait 83 adet F-16’nın VIPER seviyesine modernizasyon programı gibi, EAB tarafından tam zamanında uygulanan önemli ekipman programları bulunmaktadır. Ama çok büyük sorunların görüldüğü, spesifik müdahalelerle çözmeye çalıştığımız programlarımız da var.”

Soru: Yeni Demokrasi’nin seçim öncesi programı, diğer şeylerin yanı sıra, askerlik döneminin kalitesinin yükseltilmesini öngörüyordu. Milli Savunma Bakanlığı’nın bu konudaki planı nedir?

Dendias Cevap:

Milli Savunma Bakanlığı’nın “Askerlik – Fırsat” programı, erlerin yanı sıra Silahlı Kuvvetlerin de işine yarayacak bir reform kavşağıdır. Birincisi, askere alınanların eğitim şeklini geliştirecek ve bu da dijital ortamda yapılacak, aynı zamanda Sivil Koruma ve İlk Yardım gibi konuları da kapsayacak şekilde genişletilecek. Ayrıca, işgücü piyasasıyla bağlantılı, pratik ve dijital becerilerin geliştirilmesini ve aynı zamanda elbette saf askeri eğitimin ve Silahlı Kuvvetlerin yararına olmasını sağlayacaktır. Bu programlar Silahlı Kuvvetlerin Hayat Boyu Öğrenme Merkezleri veya sertifikalı dış kuruluşlar tarafından sertifikalandırılacaktır. Kendilerinin seçeceği acemi askerlerin sivil kariyerleri için ek bir varlık elde etmelerini sağlayacaklar.”

Soru: Yerel seçimlerin sonuçları ND (Yeni Demokrasi Partisi) için bir “çan” mı çaldı? Mayıs ayında yapılacak Avrupa seçimleri öncesinde sizce nelerin değişmesi gerekiyor?

Dendias Cevap:

“Başbakanın belirttiği gibi, “Hükümet siyasi mesajları her zaman almalı ve vatandaşların günlük yaşamının iyileştirilmesi için var gücüyle mücadele etmelidir”. Bu nedenle, büyük siyasi bahis, Hükümet’in bir başka dışsal krizi başarıyla yönetmesi ve savunmasız insan kardeşlerimize özen göstererek büyük bir halk partisi olduğunu bir kez daha pratikte kanıtlamasıdır. Ayrıca Yunan tarihinin yeni gerçekliğini, tam siyasi üstünlüğü yönetmelidir.”