Yunanistan-Türkiye İlişkileri İle İlgili Başbakan Miçotakis’ten Çok Çarpıcı Açıklamalar

Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis Yunanistan-Türkiye ilişkileri hakkında çok çarpıcı açıklamalarda bulundu.

Başbakan Miçotakis, 2024 yılının ilk uzun röportajını ERT’nin detaylı haber bültenine verdi. Miçotakis birçok konuya değindi ve gazeteci Yorgos Kuvaras’ın kendisine yönelttiği sorulara içtenlikle cevap verdi. Bu soruların içinde tabii ki de Yunanistan-Türkiye ilişkilerini konu alan sorular da vardı.

Yunanistan-Türkiye ilişkilerini ilgilendiren bölümde aynen sorulan sorulara Başbakan Miçotakis şu cevapları verdi:

Giorgos Kuvaras: Hemen Yunanistan-Türkiye ilişkilerine geçeceğim. Önümüzdeki zaman diliminde siz Amerika’ya gidecek misin, gitmeyecek misin?

Miçotakis: “İki hafta sonra, birkaç günlüğüne, New York’ta düzenlenen büyük bir yatırım forumunda Yunan ekonomisinin büyük başarısını Amerikalı yatırımcılara sunabilmek ve son yıllardaki önemli olumlu gelişmelerden faydalanabilmek için Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunacağım.”

Giorgos Kuvaras: Evet. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Atina’da kabul ettiniz. İklim son yıllarda alışık olduğumuzdan tamamen farklıydı. Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin devamı konusunda iyimser misiniz?

Vilnius’ta, Erdoğan’la görüşmenizin ardından şunu söylediğinizi hatırlıyorum, önümdeki notlara yazdım, “Amacım Türkiye ile temel farkın özüne inmek. Anlaşırsak Lahey’e gideriz.” Demiştiniz. Bu hedefe bağlı kalmaya devam ediyor musunuz ve bu yönde anlamlı adımlar atma şansımız olduğunu düşünüyor musunuz?

Miçotakis: “Lahey’e gitmeye yakın değiliz ama kesinlikle bir yıl önceki kadar da uzakta değiliz. Bunu neden söylüyorum? İlişkilerimizde ciddi bir normalleşme sağlamayı başardık. Sahaya da yansıyan bir normalleşme, Türk kışkırtıcı davranışları ortadan kalkmasa bile önemli ölçüde azalmasını sağladık.

Adalılarımızın özlemini duyduğu Türk vatandaşlarının Yunan adalarına vizesiz seyahat edebilmesine yönelik anlaşmayı imzalamayı başardık. Önümüzdeki Mart ayından itibaren uygulamaya konacak bir anlaşma. Yani bahar ve yaz boyunca 10 Yunan adası bu anlaşmadan yararlanacak ve bunun sonsuza kadar geçerli olacak bir anlaşma olduğuna inanıyorum.

Ticari ve ekonomik ilişkilerimizi güçlendirmek için görüşmelerimizi çok ilerlettik.

Mülteci ve göç konusunda daha iyi çalışıyoruz ve son aylarda akışlarda önemli bir azalma gördük.

Ve tabi ki iklimin, göstergebilimin, görsellerin, Türk tarafının söylenenler ve söylenmeyenlerin Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin geleceğine daha iyimser bakmamıza yardımcı olduğunu söyleyebilirim.

Ve evet, farkımızın özüne, yani Ege ve Doğu Akdeniz’deki deniz bölgelerinin, MEB’lerin ve kıta sahanlıklarının sınırlarının belirlenmesinden başka bir şey olmayan özüne yavaş yavaş inebilmek. Bunun onlarca yıldır çözülemeyen bir sorun olduğunu hatırlatırım. Bu çok zor bir konudur. Ancak Ege’deki coğrafya durumu daha da karmaşık hale getiriyor.

Dolayısıyla bu sorunun bir andan diğerine çözüleceğine dair hiçbir yanılsamam yok. Ancak bu meseleye, her Yunan hükümetinin bu konuları tartışırken koyduğu net kırmızı çizgilerle, iyi bir ruh hali içinde yaklaşacağız. Bununla birlikte, genel olarak iyi bir iklimden faydalanmanın, başlı başına önemli bir olumlu izlenim verdiğini söyleyebilirim.”

Giorgos Kuvaras: Sayın Miçotakis, dış politikada gerçekçilik konusunu tamamen anlıyorum. Öte yandan siz zaten dört yıldır Başbakansınız, dört yıllık yeni bir dönem kazandınız. Ayrıca, Türk-Yunan anlaşmazlığını çözmenin büyük bir bahis, herhangi bir Yunan Başbakanı için büyük bir meydan okuma olduğunu da düşünüyorum. Ve eğer birazcık da olsa kişisel bir bahis gibi hissediyorsan bana söylemeni istiyorum.

Bunu söylüyorum çünkü yeni bir döneme girdik ve siz de buna değindiniz. Bu nedenle bunun sizin için de kişisel bir mesele olup olmadığını merak ediyorum.

Miçotakis: “Ülkenin yararına olacak şekilde yaptığı sürece bu sorunu bir şekilde çözmek istemeyeceğini size söyleyebilecek bir Yunanistan Başbakanı olacağını düşünmüyorum. Açıkçası bu kadar zor bir konuya başka açıdan yaklaşılamaz.

Ancak bunun da ötesinde Sayın Kuvara size şunu söylemek istiyorum; bu sorunu çözemesek bile Türkiye ile ve farklılıklarımızla yaşamayı öğrenebilmeliyiz. Ve bu konuda hâlâ anlaşamasak da, en üst noktaya (gerginlik) varmadan iyi bir ilişkiye sahip olmak. İkide bir kırmızı alarm vermek anlamına gelmeden, Türkiye tarafından egemenlik ve egemenlik haklarına doğrudan meydan okuyan çok saldırgan bir söylem benimsemeden.

Biz bu noktadayız. Öte yandan, saf değilim, Türk liderliğinde pek çok ani farklılaşmayı gördüm, ancak bu defasında, seçimden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan’la üç görüşme yapmış biri olarak, “su yoluna girdi” konusunda çok daha iyimserim. Ve en azından ilişkilerimizin bu önemli normalleşmesini, sonuçta aramızdaki büyük fark ne olursa olsun, olduğu gibi kabul edebiliriz.”

Giorgos Kuvaras: Vatandaşları ilgilendiren pek çok konu var. Her zaman odakta olan ulusal olanlarla başlamak istiyorum. Geçen hafta sonu Bay Blinken’ı Hanya’da evinizde kabul ettiğiniz için, bu ziyaretin bize hangi haberleri getirdiğini ve Türkiye’nin F-16’ları ile Yunanistan’ın F-35’lerine tam olarak ne olacağını bana söylemenizi istiyorum, çünkü duyuyoruz ve çok okuyoruz.

Kiriakos Miçotakis: “Sayın Kuvaras, öncelikle ABD Dışişleri Bakanı’nın giriş konuşmasında söylediği üzere, 30 yıllık bir diplomat olduğunu ve Yunan-Amerikan ilişkilerinin hiçbir zaman bu kadar iyi düzeyde olduğunu hatırlamadığını söyledi. Bunun, hükümetimizin yaptığı, ülkenin jeopolitik ayak izini güçlendiren ve birçok türbülansın sınadığı bir bölgede istikrar faktörü olarak konumlandıran çok sistematik bir çalışmanın sonucu olduğuna inanıyorum.

Ve açıkçası bu ilişkinin birçok farklı düzeyde olumlu etkisi var: ekonomide, her şeyden önce, çok sayıda Amerikan yatırımının Yunanistan’a gitmesi. Ama aynı zamanda, ABD ile olan askeri ilişkilerimizin güçlenmesinin bir sonucu olarak, tamamen jeopolitik düzeyde de Yunan Silahlı Kuvvetlerinin önemli ölçüde güçlendirildiğidir.

Doğrudan sorunuza cevap vermem gerekirse: Yunan Hükümeti, F-35 uçağının satın alınmasına ilişkin belgeli bir talepte bulundu. Bu talebin olgunlaştığını ve benim görüşüme göre nispeten yakın zamanda Amerikan yetkilileri tarafından, yani Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylanacağını tahmin ediyorum. Kongre’nin onayı zaten alınmıştır, böylece büyük bir satın alma işlemine devam edebiliriz. Bu da ülkenin Silahlı Kuvvetlerini ve özellikle Hava Kuvvetlerini daha da güçlendirecektir.”

Giorgos Kuvaras: “Diplomaside “nispeten yakında” dediğinizde bu “nispeten yakında” ne anlama geliyor? Çünkü biliyorsunuz, hayatta başka bir şey, diplomaside başka.”

Kiriakos Miçotakis: “Talebin ABD tarafından onaylanması kesinlikle olgunlaştı. Hazır yeri gelmişken bana Türkiye’nin F-16’larını sordunuz, tekrarlamak istiyorum ki, ABD ile Yunanistan arasındaki ilişkiler birbirini dışlayan bir durum değil, frene basacak veya başka bir ülkeye savunma malzemesi satışını etkileme yetkisine sahip olan da biz değiliz. Birçok kez bahsettiğimiz şey apaçık ortada: Bir ittifak savunma malzemesi olarak, bu durumda uçaklar, örneğin Yunan adaları üzerindeki aşırı uçuşlarda kullanılamaz.

Ancak son aylardaki Türk-Yunan ilişkilerindeki olumlu havayı koruyorum ve bu en gerilimli dönemlerin artık geride kaldığına ve geçmişe ait olduğuna inanmak istiyorum.”